GÜZEL ARAPGİRİM

GÜZEL ARAPGİRİM

EMEĞİ GEÇENLERDEN ALLAH RAZI OLSUN

REYHAN KURUSU VE DAĞ KEKİĞİ

REYHAN  VE DAĞ KEKİĞİ

REYHAN

Reyhan diğer adıyla fesleğen yaprakları güzel kokan bir süs bitkisi olmakla birlikte Arapgir' in Kozluk vadisinde tarlalara ekilerek yetiştirilmektedir . Öksürük kesicidir, hazımsızlığı engeler, yemek ve salatalarda tatlandırıcı olarak kullanılmaktadır. İştah açıcıdır baş dönmesini durdurur, ağız yaralarına iyi gelir.

Arapgirde özellikle domates salatasının olmazsa olmazıdır. Balıklı pilavın, içli köftenin ve çorbaların da olmazsa olmazlarındandır.

Reyhan yaş olarak kullanıldığı gibi kurutulmuş olarak da kullanılmaktadır.

KEKİK

 Kekik yağı, kekik suyu, kekik çayı ya da sadece baharat olarak pek çok sağlık konularına iyi geldiği bilinmektedir. Antioksidan etkisi bulunmaktadır. Öksürüğe, hazımsızlığa, boğaz ağrısına, ağız içi yaraları ile diş etlerine, soğuk algınlığına, romatizma ağrılarına, baş ağrısına ve stresi azaltarak kişinin kendini iyi hissetmesine yardımcı olur.

Kekik mutfakta çok kullanılması gereken baharatlar arasında gelmektedir. En çok sebze yemeklerine lezzet verdiği gibi çorbalarda  ve etlerde vazgeçilmez bir baharat olup çok ayrı bir lezzet katmaktadır.

Yine yöremize ait toz haline getirilmiş kekiğe öğütülmüş domates kurusu kavrulmuş beyaz nohut tozu  ve tuz katılarak hazırlanan garnitür kahvaltıda tereyağı ile birlikte iştahla yenilebilir.

ARAPGİR EV TARHANASI

ARAPGİR EV TARHANASI

Gendime (Döğme - Yarma) öncelikle büyükçe bir kazan içerisindeki suda kaynatılır.

Daha sonra kaynamış gendime'ye ayran katılarak suyu iyice çekilene kadar sürekli karıştırılarak kaynatılır. 

İyice katılaşana kadar kaynamış tarhana kazanda soğuması için beklemeye bırakılır. İyice soğumuş tarhana kazandan barkaçlarla alınarak bez perdeler üzerine  elle veya tahta kaşıklarla küçük parçalar halinde serilerek kurumaya bırakılır. İyice kuruması için perde üzerinde çevrilerek her iki tarafının da güneş görmesi sağlanır. Daha sonra kurumuş tarhanalar toplanarak bez torba içerisinde saklanır.

Ayrıca kaynayan tarhana sıcak sıcak bir tabağa alınarak içerisine bir miktar tereyağı konulur. Tarhananın sıcaklığıyla eriyen tereyağı ayrı bir lezzet katar. Yanında bir baş kuru soğan da öneririz.

ÇORBA OLARAK PİŞİRİLMESİ

Kurutulmuş tarhananın akşamdan ılık suya konularak yumuşaması sağlanır. Sabaha kadar yumuşamış tarhana bir tencereye alınarak içerisine küçük küçük çelem (şalgam)  doğranır. Kısık ateşte iyice yumuşayana kadar pişirilir. Kıvamı çok koyu olursa bir miktar su ilave edilebilir. Daha sonra bir tavada nane ve tereyağı kızdırılır ve çorbaya karıştırılarak servis yapılır. Ayrıca çorbanın üzerine ekleyebileceğiniz toz haline getirilmiş dağ kekiği de ayrı bir lezzet katmaktadır. 

MUHAŞER YAPIMI VE KULLANILAN YEMEKLER

KARA NOHUT

MUHAŞERİN YAPIMI

Kara nohut suda ıslatılıp kıl çuvala konularak  tavlanmaya bırakılır, iyice tavlanıp zillenmeye başlayana kadar bu şekilde bekletilir sonra tavlanmış kara nohut çuvaldan çıkartılarak kurumaya bırakılır. Kuruyan nohut el taşı da denilen er değirmeninde çekilmeye başlanır.

El değirmeninde çekilen kara nohut kabuğundan iki parçaya ayrılacak şekilde çekilir. Çekilmiş nohut kabuklarından ayrılması için bir kalbura konularak rüzgara karşı yüksek bir yerden aşağıda bulunan bez perdenin üzerine doğru dökülür. Rüzgarla kabukların uçması sağlanarak nohut parçaları kabuğundan ayrılır.

Daha sonra kabuklarından ayrılan nohut parçaları muhaşer olarak bir çok yemekte kullanılmak üzere bir torba ya da küpe konularak kaldırılır.

MUHAŞER'İN KULLANILDIĞI YEMEKLER

1-Muhaşerli bulgur pilavı,

2-Mahluta çorbası (mahluta çorbası birçok bakliyatın karışımından elde edilerek hazırlanmış çorba),

3-Patates musakkası,

4-Isırgan yemeğinde, kullanılmaktadır.

MALATYA'NIN ALTINI KAYISI

KAYISININ FAYDALARI:
Beynin düzenli çalışmasını sağlar.
Karaciğerde tahrip olan kısımların iyileşmesini sağlar.
Kemiklerin daha düzgün ve kuvvetli olmasında faydalıdır.
Dişlerin daha sağlam olması için faydalıdır.
Kan yapımını artırarak kansızlığı önler.
Mide ve 12 parmak bağırsağı ülserini önler.
Böbreklerde taş oluşmasını engeller.
Cinsel gücü artırır ve üreme hücrelerini yeniler.
Kansere karşı koruyucu özelliği vardır.
Kalp kaslarını güçlendirerek daha düzenli çalışmasını sağlar.
Bağırsakların düzenli çalışmasında yardımcı etkendir.
Yorgunluğu alır.
Yaşlılarda potasyum eksikliğini gidererek deprasyonu önler.
Astına iyi gelir ve balgam söktürücüdür,gıtlak iltihaplarını yok eder.
Kabızlığı, Gece körlüğünü önler sitrese iyi gerlir.
Yaşlanmaya karşı vücudu korur.
Kayısı yaş olduğu gibi kuru olarak da yenmektedir. Kayısının ; islim kurusu, gün kurusu ve çir olarak çeşitleri bulunmaktadır.
İslim kurusu renk itibariyle altın sarısı olup çok gösterişli bir görünümü vardır ikramlık ve hediyelik olarak ön plandadır. Ancak sağlık açısından gün kurusu daha etkilidir.                                                        

Kayısının kendisi kadar çekirdeğinin de faydaları çoktur. Çerez olarak kayısı kurusuyla birlikte yenilirse ayrı bir lezzet oluşturur.

Kayısının çerez olarak yenmesinin yanı sıra komposto, reçel, pestil, meyve suyu, kayısı döneri, atom v.s. gibi bir çok şekilde çeşitleri bulunduğu gibi kozmetik ürünleri de bulunmaktadır özellikle kremi cilde çok faydalıdır.

CEVİZ SUCUĞU (ORİCİK)

Cevizler öncelikle dikkatlice kırılarak içleri 2 parça halinde ayıklanır.

Daha sonra ceviz içleri bir iğne yardımı ile 30 - 40 cm uzunluğundaki  iplere geçirilir.

Aynen pestil veya pekmez yapımındaki gibi üzüm veya dut şırası kaynatılır. İplere geçirilerek hazırlanan cevizler kazan içerisindeki şıraya birkaç kez batırılarak cevizlerin iyice şırayla kaplanması sağlanır.

İyice şırayla bezenen cevizler yüksek ve (saçak altına) direk güneşi görmeyen bir yere asılarak kurumaya bırakılır.

Bir müddet kuruduktan sonra tekrar kazandaki şıraya batırarak ceviz üzerindeki şıranın kalınlaşması sağlanır ve bu işlem birkaç kez tekrarlanarak ceviz üzerindeki şıranın 2-3 cm kalınlığına ulaşması sağlanır. 

Tamamen kuruyan ceviz sucuklarından üzüm sucuğunun üzerine bazen çok az miktarda un serpilerek özellikle tahta sandıklarda saklanır. Üzüm sucuğunun siyah ve beyaz şeklinde iki çeşidi bulunmaktadır. 

DUT PESTİLİNİN YAPIMI

Yaş dutlar  kazanlarda kaynatılır ve  şıra elde edilir. Kazanda kaynayan şıra ve dut taneleri alınarak bez torbalarda süzülür. Süzülen şıraya ölçüsünce buğday nişastası eklenir ve yavaş yavaş karıştırılır. Elde edilen bulamaç (bu bulamaca kılıç denir) süzülerek  kaynayan şıraya katılır. Daha sonra düz bir zemine (özellikle toprak dam'a) serilen bez perdelerin üzerine çok ince bir şekilde serilerek kurumaya bırakılır.

İki gün perdede kalan şıra artık perdeden soyulma zamanı geldiğinde  başka bir bez perdenin üzerine ters çevrilerek serilir. Kolay soyulması için perdenin arkası bir bez yardımı ile ıslatılır ve pestil perdeden tabaka halinde soyulur. Daha sonra soyulan bu pestillerin içerisine dövülmüş ceviz içi veya badem serilerek küçük tabakalar halinde ikiye katlanarak (bunlara soğ denir)  kurumak üzere  bir ipe serilir ve bir müddet kuruduktan sonra katlanarak kaldırılır. Özellikle kış aylarında ceviz ve badem içi ile birlikte yenir. AFİYET OLSUN